نکات نگارشی که باید در تهیه مطالب به زبان فارسی رعایت شوند.

در این نوشته قصد دارم در خصوص نکات نگارشی مورد نیاز در تهیه متن‌های فارسی که اغلب مورد غفلت قرار می‌گیرند، مطالبی کلی و پرکاربرد در تهیه متن پایان نامه را بیان کنم.

برای شکیل شدن و قابل درک و خوانا بودن متون فارسی به خصوص متون رسمی و علمی رعایت نکات زیر بسیار حائز اهمیت است.

1- علائم نگارشی

به منظور رساندن منظور و انتقال معنی از زبان گفتار به نوشتار، از نشانه‌های نگارشی استفاده می‌کنیم. این نشانه‌ها عبارتند از:

نقطه:.
ویرگول:،
دو نقطه::
سؤال:؟
علامت تعجب:!
گیومه: « »
نقطه ویرگول:؛
خطّ فاصله: -
سه نقطه: …
قلاب: [ ]
پرانتز (کمانک): ( )
ممیّز: /
تساوی: =
درصد: ٪

به منظور آشنایی با کاربرد آنها، در این نوشتار تنها به بررسی چند مورد پرکاربرد آن‌ها که در متون پایان‌نامه‌ها و مقالات بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، در جدول زیر آورده شده‌اند.

ردیف	نام علامت	علامت	مورد استفاده	موقعیت
1	نقطه	.	در پایان همه جملات به‌جز جمله‌های پرسشی و تعجبی	چسبیده به عبارت قبل از خود یک فاصله با عبارت بعد از خود
2	کاما	،	میان عبارت بین چند کلمه که اسناد واحدی داشته باشند. بین دو کلمه که ممکن است خواننده آن‌ها را با کسره اضافه بخواند.	چسبیده به عبارت قبل از خود یک فاصله با عبارت بعد از خود
3	دونقطه	:	قبل از نقل‌قول هنگام برشمردن اجزای یک چیز جلوی کلماتی که می‌خواهیم آن‌ها را معنی کنیم.	چسبیده به عبارت قبل از خود یک فاصله با عبارت بعد از خود
4	علامت سوال	؟	در پایان جمله‌های پرسشی برای نشان دادن مفهوم تردید یا استهزا	چسبیده به عبارت قبل از خود یک فاصله با عبارت بعد از خود
5	پرانتز	()	معنی و معادل يك كلمه توضيح بيشتر	بدون فاصله از متن داخل آن یک فاصله از دو طرف متن بیرون آن

2- استفاده از نیم‌فاصله برای کلمات دوجزیی و بیشتر

نیم فاصله یک فاصله با اندازه صفر بین دو حرف فارسی است که از چسبیدن این دو حرف به هم جلوگیری می‌کند. در متون فارسی، در مواردی از نیم‌فاصله استفاده می‌شود که دو حرف به هم نمی‌چسبند، ولی فاصله مرئی هم ندارند. مثلاً کلمه‌ «بهره‌وری» با نیم‌فاصله تایپ می‌شود، نه با فاصله «بهره وری».

برای درج نیم فاصله کافی است همزمان کلیدهای زیر را نگه دارید.

Ctrl + Shift + 2

در جدول زیر کاربردهای عمده به‌کارگیری نیم‌فاصله در متون فارسی به صورت خلاصه آورده شده‌اند.

عمده‌ترین کاربردهای نیم‌فاصله

کاربرد		مثال صحیح	مثال اشتباه
فعل	پیشوند "می"	می‌روم	میروم، می روم
فعل	مجموعه "ام، ای، ایم، اید، اند"	خسته‌ام	خسته ام
اسم	نشانه جمع	کتاب‌ها	کتابها، کتاب ها
	مجموعه "ام، ات، اش، مان، تان، شان"	خانه‌اش	خانه اش
	اسم‌های دو جزیی	نیم‌فاصله	نیم فاصله
	اسم‌های چند جزیی	دست‌دوم‌فروشی	دست‌ دوم‌ فروشی
صفت	پسوند "تر"	کوچک‌تر	کوچکتر، کوچک تر
	پسوند "ترین"	بزرگ‌ترین	بزرگترین، بزرگ ترین
	صفت‌های دوجزیی	کم‌سواد	کم‌ سواد
	صفت‌های چندجزیی	به‌هم‌ریخته	به ‌هم‌ ریخته
قید	قیدهای دوجزیی	دست‌کم	دست‌ کم
قید	قیدهای چندجزیی	روی‌هم‌رفته	روی ‌هم‌ رفته